Minke Huisman
Vakantie
vieren of de zin van niks doen.
En dan is het tijd voor vakantie. Na weer een jaar hard
werken en opgeslokt worden door de dagelijkse hectiek komen er een aantal weken
van rust in het hoofd. Het lijkt een zee van tijd en je neemt je voor om in die
rust een aantal, gedurende het jaar geparkeerde, gedachten eens nader te
onderzoeken. Wat een goed plan! En zo
nuttig! Maar eenmaal aangeland op dat smalle bergpad, die luie ligstoel of die
schitterende kathedraal is het goede voornemen verdwenen. De gedachten laten
zich niet meer sturen. Ze willen vrij zijn, ongehinderd meanderen, leeg en
misschien zelfs wel onbenullig zijn. Ogenschijnlijk gebeurt er niks. Er worden geen concrete gedachten geformuleerd
en zware gesprekken gevoerd. Er worden geen keuzes gemaakt of beslissingen
genomen. En toch kan het zijn dat er na een vakantie opeens duidelijkheid is over een belangrijke
Kwestie. Hoe werkt dat nou? Waarom kan niets doen leiden tot keuzes en
beslissingen? En vaak tot betere keuzes
dan de zorgvuldig doorgeanalyseerde.
Schiller aan Goethe: Het
valt ook niet te ontkennen dat bij de meeste mensen het gevoel correcter is dan het verstand . Pas met de
reflectie begint de dwaling.
Vaak worden besluiten intuitief genomen, in het onderbewuste
die daarin haar geheel eigen logica
volgt. Terugkijkend kun je niet herleiden hoe een beslissing tot stand is
gekomen maar je “”weet “” het opeens. Zo
werkt het vooral voor complexe besluiten met veel variabelen die niet
stapsgewijs te analyseren zijn. Te veel
analyse leidt niet perse tot betere beslissingen. De bewuste ratio is namelijk
veel beperkter dan we denken, het kan maar een beperkte hoeveelheid informatie
aan. Onze ogen sturen per seconde ten minste 10 miljoen bits aan informatie
naar de hersenen, onze huid een miljoen en onze oren en neus ieder honderduizend
bits. Maar een fractie van deze informatie die naar onze hersenen wordt
gestuurd, belandt in ons bewustzijn. Ons
bewuste verstand verwerkt maar gemiddeld 50 bits per seconde. We weten veel
meer dan we denken te weten.
Het
bewustzijn is slechts de instantie die op de hoogte wordt gebracht van
beslissingen die elders worden genomen.
In de vakantie is er ruimte voor ontspanning. Je hoeft even
niets. En juist die ontspanning maakt dat de grens tussen het bewuste en het
onbewuste minder goed bewaakt wordt. Zoals ook in halfslaap of in hypnose meer
toegang is tot het onbewuste. Door op een ogenschijnlijk halfslachtige manier
bezig te zijn met de voorliggende Kwestie, worden er aan twee belangrijke
voorwaarden voldaan om bij het onbewuste weten te komen. Ten eerste is er ontspanning
en ten tweede is er ongerichte aandacht
voor de te nemen beslissing. De informatie, nodig voor het maken van een keuze,
sijpelt door naar het bewuste. En als laatste is vooral belangrijk om gedurende
het proces geen oordeel te hebben, geen oplossingen te willen zoeken maar
rustig de gedachten al of niet te laten komen en gaan zoals ze doen.
