Niets menselijks is ons vreemd

Rob van Veenendaal

Loopbaanadviseurs, clienten en opdrachtgevers zijn net als mensen. Mensen communiceren. Met hun mond, verbaal, en non-verbaal via hun expressie en lichaamstaal, schriftelijk, mondeling, telefonisch, via mail, social media. We denken, vooruit en achteruit, we plannen, hebben herinneringen en visie. Dat onderscheidt ons van de dieren en planten. Planten hebben een lichaam. Dieren hebben een lichaam en gevoel. Mensen hebben een lichaam, gevoelens en gedachten. Dat is fijn voor onze ontwikkeling, maar maakt het soms ook ingewikkeld. Van alles komt soms bij ons op. Gedachten, gevoelens, oordelen, meningen, wensen, emoties, e.d.

In de communicatie rondom een loopbaantraject komt dat nog wel eens naar voren. Iedere betrokkene van een loopbaantraject heeft zijn eigen interpretaties en belangen. De opdrachtgever wil continuiteit van de organisatie, de client denkt aan zijn of haar geluk, de arbo-arts neemt met name de gezondheid in het vizier, de advocaat of mediator de juridische verhouding, het UWV heeft procedures en richtlijnen, de casemanager kijkt naar het hele proces, etc.

Als loopbaanadvisieur voer je de gesprekken met de betreffende client en wil een positief resultaat bereiken, gelet op het proces van de client: aangepaste taken, of een andere functie of een nieuwe werkgever waardoor de werknemer weer optimaal kan functioneren. Gedurende een loopbaantraject is er sprake van verslaglegging. Intern doet de adviseur dat om even kort voor zichzelf bij te houden hoe de client en het traject zich ontwikkelt. Extern wordt er vaak verslaglegging verlangd door de werkgever die op de hoogte wil worden gehouden. Deze rapportages zijn weer onderhevig aan allerlei richtlijnen i.v.m. de privacywetgeving. Er mag bij voorkeur niets persoonlijks of medisch in worden vermeld. Niet teveel inhoudelijks, en met name gericht op de procedurele en procesmatige kant van het traject.

Dit krachtenveld en de formele kant van een loopbaantraject maken het naar mijn mening altijd onnodig ingewikkeld. Als loopbaanadviseur en ook als client dien je altijd rekening te houden met allerlei aspecten. Ondanks allerlei goede bedoelingen bemoeien allerlei mensen en instanties zich met de reintegratie en outplacement. Uitgangspunt daarbij is dat men resultaat wil zien. En dat is ook logisch, gezien vanuit de verschillende invalshoeken die er zijn. Maar soms komt dit in de knel met de vertrouwelijke relatie die je hebt met je clienten en met het ontwikkelingsproces van de client.


Mijn ideale en utopische plaatje is om trajecten te doen met clienten waarbij we ons helemaal inhoudelijk kunnen richten op een nieuw toekomstperspectief.  De organisatie draagt in dat geval de client aan mij over als loopbaanadviseur, er blijven geen banden meer bestaan met het bedrijf, er is geen schriftelijke terugkoppeling nodig en wij (client en loopbaanadviseur) richten onze energie volledig op een ander werkleven. Zonder rekening te houden met belangen, resultaten, procedures, richtlijnen van anderen waar nu vaak in loopbaantrajecten ook aandacht en energie aan moet worden geschonken. De client kan zijn verleden sneller achter zich laten en zich sneller vrij en positief ontwikkelen richting de toekomst, hetgeen in het belang van alle betrokken is.

Ik snap natuurlijk wel dat dit lang niet altijd mogelijk en vooralsnog een utopie in loopbaanland is. Alle ontstane regels zijn er juist voor om een loopbaantraject voor alle betrokkenen - werkgevers en werknemers - zo goed mogelijk te laten verlopen.

Een loopbaanadviseur kan niet alleen maar inhoudelijk met de client bezig zijn, maar is steeds meer een spil bij reintegratie, outplacement, loopbaanadvies, herorientatie. De vergelijking met een tuinman die ook tuinarchitect is komt bij me op. De aarde dient goed te zijn, voldoende water aanwezig, onderhouden van de grond, planten van zaadjes, op de juiste plek, schaduw en zon als het nodig is, en praten tegen het gras :).

"Gras groeit niet harder door er aan te trekken"